Baliemvallei - weigerende bemo

Baliemvallei, 26 Oktober 2015

De eerste weigering, weer een afdaling, niet zo stijl maar toch weer een weg naar beneden. Nu niet aan het einde, na een beklimming maar in het begin. Het zou een wandeling worden van drie kwartier eindigend bij een rivier, een kano – een uitgeholde boomstam – naar de overkant. En daar een bezoek aan een volgend woon erf. Met daar de tweede van de vijf mummies welke er te bezoeken zijn. Deze is moeilijker te bereiken, ligt niet aan de weg, dus wat minder toeristisch maar het resultaat zal hetzelfde zijn.

Maar de afdaling, in combinatie met de ervaring van de vorige dag, doet de plannen wijzigen.

We rijden een eind door de vallei en nemen de weg naar Jayapura, mooi asfalt, klimt vanuit het dal naar 2100 meter, om ons heen de hoge bergen. We passeren een groot aantal woonerven van de Dani volken. Prachtige houten omheiningen, daarin het ronde huis van de man. De mannen stoken in hun huis op de grond het vuur en wonen op een meter hoog (warm, maar continue in de rook is vreselijk ongezond, ze zien er dan ook oud uit en slecht uit), de vrouwen mogen nooit het huis van de manbetreden. Daarnaast het langgerekte huis van de vrouwen en een huis voor de varkens.

De omheining bestaat uit palen aan de bovenkant bekleed met gras, dit houd het regenwater vast waardoor het hout langer meegaat.

We zien er tientallen langs de weg, en bezoeken er een stuk of twee. Bij ieder bezoek moeten we uitgebreid de handen schudden, met iedereen, en groten we ze in de lokale taal. Mannen onderling een andere begroeting als tussen mannen en vrouwen.

Oneerbiedig lijken de erven het meeste op de dorpjes van de smurfen of de hobbits maar deze zijn bewoond door Dani. Deze lopen niet in de traditionele kleding, maar gewoon in kleding, maar deels nog wel levend in de traditionele samenleving. De man als leider, zijn vrouwen voor het werk op het land, de verkoop in de markt, het koken en het opvoeden van de kinderen en niet te vergeten de verzorging van de varkens. En hoe meer vrouwen hoe lichter het werk dus ook de vrouwen hebben voordelen bij deze polygamie.

Vooral het werk op de erven op de berg moet zwaar zijn. Tegen hellingen van meer als 30% worden de gewassen geplant, het naar boven lopen zou voor ons al onmogelijk zijn. Naar beneden met de gewassen op de rug is ondenkbaar.

De grasrokjes en blote borstjes zijn eigenlijk nergens te zien behalve in het (toeristische) erf met de mummie, de peniskoker zien we in het publiek een paar keer tot nu toe. Op de luchthaven, de markt, paar erven en wat langs de kant van de weg. Maar meer als twintig hebben we niet gezien. En het zijn altijd de oudere mannen (wij zouden schatten van minimaal 70 jaar maar waarschijnlijk zijn ze veel jonger, de zon en rook) welke vasthouden aan de traditie. Het is nog geen toeristische attractie maar het zal snel uit het straatbeeld verdwijnen en alleen nog gebruikt gaan worden voor festiviteiten of manifestatie van de eigen cultuur.

De tweede weigering is de Bemo van het resort. Na een uitgebreide lunch op een mooi plekje bij een rivier, met wat loslopende varkens welke ineens vlakbij uit de bossen vandaan komen (terwijl ik juist sta te pissen) en spelende kinderen, gaan we dezelfde weg terug. Vrijwel bij de eerste beklimming van de eerste categorie krijgt onze chauffeur de versnelling niet in de eerste. In zijn twee lukt het niet om hoog te komen. We stoppen, de chauffeur duikt onder auto, rommelt wat en na een kwartier blijkt het probleem opgelost te zijn.

Maar bij de volgende klim, duidelijk van de buitencategorie in de ronde van Spanje (minimaal 20% helling) komen we ook niet meer direct vooruit in de eerste versnelling. Met de motor draaiend op volle toeren en de slippende koppeling verliezen we toch nog snelheid. De paniek slaat bij de chauffeur in, de bijrijder springt op blote voeten uit de auto om daarna achter de auto aan te rennen, een steen te zoeken en deze achter de wielen te plaatsen omdat we bijna naar achter begonnen te glijden.

Na wat afkoelen van de motor, de koppeling en met 250 kilo minder gewicht (de gids, bijrijder en wij) probeert de chauffeur het opnieuw. En met veel geweld komt hij boven.

Gelukkig was dit wel het stilste stuk, maar de weg terug, al hotsend en klotsend was toch wat minder relaxed. We hebben deze dag waarschijnlijk 5 uur in de Bemo gezeten, veel prachtige natuur gezien, tientallen woonerven en er een paar bezocht. Dat doet ons besluiten tot een derde weigering. We nemen een rustdag. Geen rondrijden, mummies, hutjes, we willen een dagje rust, geen ritje, tripje of gids.

En de Bemo weigert ook echt. Na deze dag nog een keer terug naar Wamena. Daar gaat de versnellingsbak eruit en hopen ze nog wat onderdelen te vinden.