Marrakech: medina

Marrakech, 2 November 2016

Vandaag trappen we erin, zelfs als ervaren reizigers ga je weleens de mist in. Direct bij het verlaten van het hotel, tijdens het fotograferen van een deur, worden we aangeschoten door een oudere Marokkaan. Of we ook binnen willen kijken, zijn huis fotograferen. Hij opent de grote deur, we volgen naar binnen. Een klein binnenplaatsje, een trap omhoog, paar kleine, kale betegelde, kamers. Zijn vrouw, ongesluierd, met een kind op de enige bank, handje geven en verplicht een foto maken.

We denken weg te kunnen lopen, maar we krijgen een verward, half Frans-Engels verhaal, dat hij ons de moskee wil laten zien en ook daar foto’s mogen maken. Hij rent min of meer voor ons uit, donkere steegjes door, laat ons de ingang en de achterkant (hout gestookte ketels, zwart, donker) van de oudste Hamman zien. Daarna weer een paar stegen, en we zijn ergens op een uitzicht punt. En voordat we hebben kunnen bedanken rent hij alweer voor ons uit naar een gebied waar garen worden gekleurd. Strengen zijde of wol worden met de hand door kleurbaden gehaald in een donkere werkplaats. De handen helemaal zwart van de verf, de lucht bezwangerd van de dampen. En op het pleintje te drogen gehangen, een kleurrijk spektakel van allemaal verschillende strengen en lappen.

Voordat we het weten staan we in een winkel krijgen uitleg over de kleurstoffen, allemaal natuurlijk stoffen, zeggen ze. Maar in deze concentratie met je handen er de hele dag in te zitten lijkt mij in ieder geval niet gezond. En als we even niet opletten staan we af te dingen over twee lapjes. En waarschijnlijk ook nog afgezet, ook al dingen we netjes af zoals het hoort, betalen we waarschijnlijk teveel voor dingen welke je eigenlijk niet eens wil kopen. De sociale chantage als een goed toneelstuk gebracht. We proberen er nu echt een eind aan te maken maar krijgen de kans niet – onze zelfbenoemde gids sprint weg, en uit beleefdheid volgen we weer. Nu eindigen we in een deel van de souk waar ijzer wordt bewerkt. Zonder meer ook weer vakmanschap, maar in open houtvuurtjes, ijzer, koper of tin, verwarmen en daarna te bewerken met hamers, in dichte ruimte zonder afzuig kan nooit gezond zijn. De walm slaat op de ogen als je alleen maar naar kijkt.

De maat is vol, we schudden de gids de hand en lopen weg. Hier trappen we niet verder in, natuurlijk wil hij geld zien voor het ongevraagde advies en zijn route naar zijn vriendjes toe (en dus het delen in de winst). We geven hem een fooi, eindelijk weer zelf bepalen wat we zien, waar we naartoe gaan en waar we iets kopen.

Het blijft mooi om te zien, al het oude handwerk, het vakmanschap wat niet meer bestaat. Maar om nu dingen te kopen, alleen omdat ze ter plekke gemaakt zijn…..

Als we eindelijk ontdekt hebben waar we in de souk zijn, bezoeken we nog een klein museum van kunstobjecten. En daarna lopen we naar het fotografie museum, wederom een binnenplaats met wat kamers eromheen, te druk, maar wel heel mooi. Oude zwartwit foto’s van honderd jaar geleden uit Marrakech, prachtige portretfoto’s, maar ook de souk en het grote plein. Het is er nu drukker maar niet echt anders. De straatjes, winkeltjes, mensen, Porters met karren, alles is in de kern hetzelfde gebleven. Mooie foto’s, en ondanks de brommertjes, toeristen is de oude stad nog steeds de oude stad.
De middag brengen we ook op een manier door zoals dat al eeuwen hier gebeurt. We gaan naar de Hamman. Niet de oudste of een publieke maar in de luxe van ons hotel. We worden gewassen, onze huid wordt bewerkt met zand, handschoen, gescrubd totdat de vellen eraan hangen. Daarna nog een massage, waarbij alle spieren worden losgemaakt.

Ook daar trappen we in, je verwacht volledig verfrist en weer als jonge god uit de massage te komen, maar de werkelijkheid is anders. Door het warme water, de scrub en de massage, voel je pas de vermoeidheid echt. Een snelle boodschap, kopen van slippers, snelle hap, avondeten in het Hotel, vallen we vermoeid in slap.