Eindigen met Slauerhoff

In het klooster heerst een serene rust. Ruime zalen met lichtgekleurde marmeren vloeren en hoge witte muren. Daarnaast enorme grote lege vierkante binnenplaatsen met ruime overdekte galerijen. De onderste twee meter is bijna overal met Azuur blauwe tegels betegeld. Heilige of Bijbelse tafereeltjes erop. Verder is er niets, geen bomen of planten, geen rood, paars of geel vlak, ook geen stadsgeluid of andere verstoring. Nergens een raam met uitzicht naar buiten, alles is naar binnen gericht. Voor het echte gevoel zou je hier met een bruin habijt, slippers en met de bijbel in de hand moeten rondlopen. Zachtjes gebeden prevelen en verder niets. Opgesloten in je eigen kleine kerkelijke wereldje.

Het klooster ‘San Vincente de Fora’ is in 1147 op deze heuvel in Alfama opgericht. In de 16^de eeuw is men begonnen aan de bouw van het huidige witte klooster en de kathedraal. Nu staat het midden tussen de kleine straatjes van Alfama.

De grote kerk is niet echt bijzonder maar met de zacht zingende koorleden uit de speakers toch wel indrukwekkend. Zelfs zonder te geloven blijven dit mooie historische plekken. Hoe zinloos ze ook zijn. Door de zalen, gangen en trappen eindigen we op het dak van de kerk. Gebouwd op een heuvel is dit het hoogste punt in de omgeving. Het uitzicht is geweldig.

De rivier, de baai en de hele stad ligt aan onze voeten. We kunnen zelfs het terrasje van ons appartement zien, met het schilderij van de tram erop. We genieten vrijwel alleen.

Buiten is het een complete chaos van tuktukjes en auto’s die vechten om een parkeer plekje. En de mensen die er uit komen lopen rond alsof ze niet meer weten waar ze naar toe willen. We volgen de stroom en komen op een markt. Een maandelijks fenomeen waar in dit mooie lenteweer de hele stad naar is uitgelopen. Honderden stalletjes met verkopers, van rotzooi tot oud, kleding, meubels, prullaria. Na een half uur vechten we ons naar de uitgang, zonder iets te kopen of zelfs maar te betasten.

We wandelen door de smalle straatje naar het ‘Castelo de Sao Jorge’. De heuvel van de kathedraal af en die van het weer kasteel op. En bij iedere stap wordt het drukker. Alsof alle toeristen die in de stad zijn vandaag hier moeten zijn. Een paar honderd meter voor de entree loopt alles vast in de steegjes. Er valt bijna niet meer door heen te komen. We keren om, dit kan het nooit waard zijn. We lunchen in een klein restaurant met uitzicht. En lopen terug richting ons appartement. Een laatste afzakkertje op het laatste terras.

Morgenochtend vroeg is de vlucht terug. Tijd voor een paar regels, van een prachtig gedicht. Zonder de melancholie van J.J. Slauerhoff is Lisboa niet te begrijpen, nu misschien een klein beetje.

Ik voel me van binnen bederven,

Hier heeft het zin om te sterven,

Waar alles wulpsch zwelgt in smart:

Lisboa een stad der steden,

Die ‘t verleden voortsleept in ’t heden,

En ruïnes met roem verwart.

Gedicht: O Engeitado van J.J Slauerhoff (1947)

Misschien volgend jaar weer terug. Nog verder zoeken naar het gevoel buiten de massa.

Lissabon, 16 februari 2024