Funchal Carnaval

Om negen uur in de avond begint een derde concert. Susana Andrade, een fado zangeres uit Madeira. Geen wereldster maar wel een lokale bekendheid. Ook al is de fado niet echt carnavalsmuziek, de tent zit bij binnenkomst al bijna vol. Wij zoeken een plekje op de rand van de fontein. Zodat we goed uitzicht hebben over de, op plastic stoeltjes, zittende toeschouwers. Ook buiten de tent, achter en tussen de stalletjes, is het druk.

Als we net zijn gaan zitten, komt ze op. Een echte verschijning, een wijde donkere paarse rok tot op de enkels met daarboven een strak topje met gouden versieringen erop. De vier muzikanten volledig in het zwart. De zaal houdt haar adem in als ze haar eerste lied laat horen. Een zuiver toon in een gevoelig nummer. Daarna volgt er een anderhalf uur durend optreden. Afwisselend treurige en opwekkende fado’s.

Eerder die dag om vier uur in de middag begon het carnaval. Twee dagen eerder als in Nederland en het duurt tot en met volgende week woensdag. Een hele week met muziek optredens en parades. Het begon niet met een ceremonie waarbij er een prins carnaval is die tijdelijk de sleutel van de stad kreeg. Het begon gewoon met een optreden van een brassband bij het monument van Zarco. Een stelletje ongeregelde, verklede muzikanten van alle leeftijden. Ze staan in een grote cirkel en toeteren er heerlijk op los. Portugees ritme onder leiding van een saxofoon spelende man gekleed in een oosters tapijtje. Het klinkt lekker los ondanks het stevig ritme van de drum. Korte uitschieters van de verschillende blaas instrumenten terwijl de andere in het ritme doorgaan. Met af en toe door de hele groep gezongen stukken. Het hele plein begint langzaam te swingen in deze heerlijke chaos van klanken.

Naast het monument, in de Av. Arriaga, tussen het ‘Ritz’ en de ‘Golden Gate’ is er een marktje met leuk beschilderde stalletjes. Allemaal lokale bedrijfjes, stalletjes met verkoop van broodjes, bier, limonade, ijs, wijn, poncha, bloemen en honing. Geen kleding of sieraden maar gewoon snackjes en drankjes. Nergens is er een Heineken tap of een kroeg met een verkooppunt van waterig bier in plastic glazen.

Achter de stalletjes staat een partytent. Overdag zijn er de kinderactiviteiten en in de avond de optredens. Wij sloffen het rondje door het marktje, gaan even zitten bij de soundcheck van de volgende groep terwijl de kinderen met het kleuren van kleurplaten, pijlen schieten, ringen werpen of boter, kaas en eieren spelen bezig zijn. Een gemoedelijk sfeertje van ouders met kinderen en wat clowns die er door heen lopen voor wat vertier. Overal zijn er ballonen en worden er kinderen geschminkt.

We lopen door naar het stadspark, vijftig meter verder en zitten nog even op het terras. Om zes uur begint het tweede optrede. Beetje te harde rockachtige band. Ze spelen zowel Portugese nummers als wat oudere Engelstalige klassiekers. Het rockt lekker, stevig en harde nummers. Als ze klaar zijn lopen we naar een Italiaans restaurant dat we nog van de vorige keer kende. Na een uitgebreide maaltijd zijn we precies op tijd terug voor de fado.

De zangeres heeft een geweldig stem. Zonder de teksten te kunnen begrijpen is het leed in de langzame nummers te horen en bijna te voelen. In de snellere en vrolijkere nummers klinkt er het plezier. Ze probeert contact te maken met haar publiek en die in beweging te krijgen. Het publiek op de plastic stoeltjes bestaat deels uit oudere lokale bewoners. De andere helft zijn toeristen. De eerste groep zingt de nummers mee en bewegen zachtjes op hun stoelen. De tweede groep, veel Engelsen en Scandinaviërs, kijken toe alsof ze in een concertzaal zitten. Zelfs meeklappen op het ritme in de snellere nummers is voor hun te veel. Aan de rand, buiten de tent, tussen de stalletjes, staan de lokale jongeren mee te bewegen. Tussen de liedjes legt ze uit dat ze als fado zanger vooral contact wil maken, dat is haar ultieme doel.

Bij de laatste nummers verlaat ze het podium en loopt tussen het publiek. Zingend tussen de rijen. Een oudere vrouw zingt een stuk mee in de microfoon, een man een paar woordjes. Tussen de zang in aait ze de oudere toeschouwers alsof ze die persoonlijk kent. Alsof het familie of buurtgenoten zijn. Ze geeft handjes als een echte diva. Langzaam ontploft de zaal. In het rondje komt ze ook bij ons langs.

Ze kijkt me aan, grijpt mijn hand en kust me op het hoofd. Zomaar, omdat er even oogcontact was.

Madeira, woensdag 7 februari 2024