Irkutsk - moscow, de treinreis

Wakker worden, ochtendschemering, in onze luxe, nieuwe cabine, we vertrokken uit Irkutsk toen het vrijwel donker was, dus was er weinig uitzicht. We speelde een aantal spelletjes, wat gelezen en keken wat in het zwarte gat wat raam heet, om niets te zien.

Onze trein steward (provodnik) is voor het eerst een man, op de vorige etappes was het steeds een vrouw (provodnitsa of in de Chinese trein fuwuyuen), maar dat maakt voor de talenkennis weinig uit, hij kent alleen zijn moedertaal en een beetje gebarentaal, net als alle voorgaanden. Maar vlak na vertrek maakt hij direct ons bedje op, en geeft ons een RFID kaart om ons hutje mee te kunnen afsluiten als we het willen afsluiten,
bijvoorbeeld als we naar de restauratie wagen willen gaan. In onze wagen zitten 8 cabins en dus totaal maximaal 16 mensen. Dat is zijn hele taak, er voor zorgen dat de "samovar" (op kolen gestookte heet water ketel) werkt, de lakens vervangen als er nieuwe mensen instappen, de treintickets controleren, dagelijks de gangen en hutten stofzuigen en de toilets schoon houden. En bij iedere stop de deur van de wagon te openen, zijn gasten in de gaten te houden, sein geven dat de trein weer vertrekt en de wagondeur sluiten.

Het lijkt op eerste gezicht een relaxte baan, maar als je vijf dagen (vanaf Vladivostok) bij iedere stop, en dus bij iedere groot station en dat zijn er minimaal 5 per dag, bij de deur moet staan betekend dit ook dat je eigenlijk nooit langer als vier uur achter elkaar kan slapen. Met daarnaast de huishoudelijke en administratieve taken is het toch knap vermoeiend. En wij zien onze provodnik gedurende de reis er ook steeds meer uitzien als een ongeschoren provo met lichtewallen onder zijn ogen. Maar met zijn uniform jas en grote militaire pet op blijft het een schatje.

Naast het werken is er natuurlijk ook nog het continue verschuif in tijdzones - de trein raast in 5 dagen door 7 uur tijdsverschil heen. Er zijn dus vijf dagen van 22,5 uur op de heenweg en op de terugweg weer 5 dagen van 25,5 uur. Ookal blijft de tijd in de trein hetzelfde, de opkomst en ondergang van de zon verknalt het bioritme continue en volledig. Net als het varen op schepen tijdens een oversteek, alleen was het daar maar gemiddeld een half uur per etmaal. En dan zeuren mensen in nederland over twee keer per jaar een uurtje verschil door zomer en wintertijd, zijn ze weken van slag af, komen te laat op het werk of vallen half in slaap tijdens het werk. Iedere dag 1,5 uur en dat voor twee weken.

Onbekend of er nog een rustdag is tussen de heen en terugreis voor de provodnik, maar dit is echt een moordend schema.

Maar voor de reiziger maakt dit weinig uit, na de donkere avond, komt de heerlijke nacht. De temperatuur in de cabine is goed, het bedje groot genoeg en de luchtvering en geluid isolatie van de wagon is heerlijk. Het deint lichtjes, kedengkedeng zachtjes op de achtergrond. Een vermoeide dag dus vallen we snel in slaap.

Tijdens de nacht wordt er wel gestopt maar wij merken niets, we worden wakker bij de eerste schemering, rond 9 uur, kijken onder het gordijntje door en zien een besneeuwde wereld, bomen, gemengd bos, veel berken (of althans bomen met witte stammen) afgewisseld met dennen (of althans naaldbomen, groenblijvend in de winter). Alles met een witte laag bedekt, en het sneeuwt ook nog lichtjes. De lucht is grijs, temperatuur buiten licht vriezend. Een mooie sombere dag in Siberië, met prachtige witte bossen, en witte bossen, en witte bossen.

Af en toe afgewisseld door dorpjes, armoedige, kleine, houten huisjes, alles lijkt donker, weinig kleuren. Ommuurde tuintjes, maar geen bloemenvelden, maar moestuintjes of gewoon modder. Op de weinige straten lopen vrijwel geen mensen en auto's zijn ook schaars. Het ontbreekt volledig aan vee of echte agrarische ontwikkeling, moestuintjes, dorpjes en uren met aan beide zijde van de trein witte bossen. Alsof mensen hier nog leven van het wild, jagen, en een beetje groente uit de tuin.

De bevolkingsdichtheid is hier laag, zelfde of wellicht zelfs lager niveau als Mongolie, alleen omdat het geen land is kan ik de cijfers niet vinden. En het ziet er arm uit, zoals onze gids in het openluchtmuseum al vertelde "rich nature, poor country".