Kats - Ieper

Precies om acht uur in de avond, onder de Mennenpoort in Ieper, wordt de “Last Post” door drie trompettisten gespeeld. Iedere dag, al jaren. Daarna worden twee liederen gezongen, en wordt er weer geëindigd met een trompetsolo. De Mennenpoort is een poort gebouwd door de Engelse ter herinnering aan een groot aantal van de soldaten waarvan de lichamen nooit teruggevonden zijn na de eerste wereldoorlog. Hun rustplaats is “only known to God”. De muren van de poort staan vol met namen van gesneuvelde.

De poort zelf bestaat uit hoge bogen, mooi licht steen, wat beeldhouwwerken aan de bovenkant en het is de poort van de stad Ieper. Het zou zo door de Romeinen gebouwd kunnen zijn, maar is ruim na de eerste wereldoorlog hier neer gezet. Door de oorspronkelijke poort liepen de soldaten op weg naar de loopgraven in de klei en modder, maar de oorspronkelijke poort is kapotgebombardeerd.

Honderdduizenden zijn door de poort gelopen op weg naar linie waarvan er ook honderdduizenden niet terugkwamen en ook dezelfde aantallen aan de Duitse kant. Aangevoerd vanuit het hele Britse rijk om hier te vechten, gewond te raken of te sterven. Op deze plaats komt de hele eerste oorlog samen, vanuit het Britse perspectief en herdenking.

Onze reis hiernaartoe was niet zo heroïsch. Na toch een wat slechte nacht in de camper – wennen aan alle geluiden, bewegingen en het mooie ruime bed – waren we vroeg wakker omdat we de blindering van het dakraam niet konden vinden.

Maar uit bed was het heerlijk weer, zacht, mooi opkomende zon en vrijwel geen wind. Een mooi moment om eens echt volledig uit het dak te gaan en vrijwel rechtstreeks vanuit bed op de racefiets te stappen, terug vanuit Kats naar Zierikzee, de Zeelandbrug over, een strak fietspad van bijna zeven kilometer. Een kleine klim en daarna kaarsrecht. De Westerschelde stromend eronder, vrijwel rimpelloos, een paar zeilbootjes en een uitzicht naar de einder aan beide zijde. Natuurlijk probeer ik hard te fietsen maar de brug gaat open en ik word gedwongen te wachten en te genieten. Terug, na een rondje rond ontluikend Zierikzee, dezelfde brug, een mooi begin van de dag.

Douchen, ontbijten met gebakken eieren en spek, de spullen inladen en pas om een uur of twaalf rustig het erf van de camping afrijden, heerlijk begin van de dag.

De route door Zeeland is mooi, wijds, groen en netjes. Brede Twee-Baans wegen, waar inhalen verboden is, met daarnaast fietspaden en parallelwegen voor lokaalverkeer. Een groot aantal rotondes, geen kruisingen met stoplichten. De weg langs de dorpen zonder door de kernen te gaan. Nederland kan echt mooi zijn, de wegen perfect, scheiding van weggebruikers, de groene velden aan beide zijden en rustig op deze zaterdag ochtend.

Bij de grensovergang naar België wordt dit pas echt duidelijk. Het is meteen rommelig, auto’s geparkeerd aan de zijkant van de doorgaande weg, geen vrij liggend fietspad maar een onderbroken streep langs de weg. Dwars door dorpen gaand en niet eromheen. En de borden zijn onduidelijk. Steeds weer net na de afslag of rotonde, steeds andere namen en zeker geen afstanden tot de plaatsnamen. Natuurlijk zitten de wegen ook vol kuilen, gaten. Eigenlijk is en blijft België een achtergebleven gebied, met geen centrale verantwoordelijke voor de wegen of de route aanwijzingen. Het lijkt echt of iedere gemeenschap maar iets doet.

Het toppunt hiervan is de weg naar “Diksmuiden”, vijf kilometer voor het dorp een bord dat de weg door het dorp is afgesloten. Verboden in te rijden, doodlopende weg, terwijl het voor ons de enige weg is. Terug en omrijden is vrijwel onmogelijk, is zeker veertig kilometer extra. Dus toch maar kijken waar de weg stopt. De borden langs de weg blijven komen, kilometer na kilometer. Nog nooit zo vaak en lang een doodlopende weg ingereden met een camper van zeven meter. Of gewoon door een “verboden in te rijden bord” doorgereden. In het dorp stond er een bord met “wegomlegging” en was er gewoon goede een weg door het dorp.

De aankomst op de camping was ook weer echt Belgisch. Geen bemande receptie maar een geautomatiseerde boeking computer in een hokje bij de slagboom. Voor ons een ouder Nederlands stel welke dacht een boeking gemaakt te hebben maar toch ging de automatische poort niet open. Een half uur lang stonden we als tweede, proberen te helpen, niets lukte. Uiteindelijk bleken ze een plek geboekt te hebben over drie dagen, en dus de het pasje het niet en dropen ze af. Maar of dit nu lag aan deze mensen of aan het complexe, gebruikersonvriendelijke programma zullen we nooit weten. Maar het was pas oplosbaar toen de receptie bemand was.
Uiteindelijk stonden we op onze plaats, totaal 18 plekjes, helemaal vol.

Na ons geïnstalleerd te hebben lopen we naar het dorpje, door de poort. Bekijken de wanden met namen, de bloemen welke nog steeds vers gelegd worden. Een kleine tentoonstelling met wat uitleg. Om daarna in het dorp op een terras een drankje te nemen. Om halfacht lopen de terrassen leeg, iedereen liep naar de poort. Minimaal duizend mensen verzamelde zich rond de poort, het dorp en de terrassen leeg achterlatend. Exact om acht uur een Engelse spreker welke om stilte vroeg en kreeg. Duizend mensen, de trompet welke onder poort speelt, perfecte akoestiek. Iedereen stil en toch even in gedachte, de zinloosheid van deze oorlog of iedere oorlog.
Iedere dag een dodenherdenking, het raakt toch. En steeds op tijd al bijna honderd jaar, iedere dag, stipt zoals de Engelse zijn.