Oradour-sur-Glane

Een leeg, verwoest dorp. Het stratenpatroon in de oude staat, het tramspoor nog in de grond, de kasseien in de weg zoals ze er in juni 1944 ook lagen. De muren van de huizen zoals ze toen waren, de ramen en deuren herkenbaar en soms nog wat meer, een dak, of een verdieping. In de huizen wat gras over de vloeren, geen wildernis maar goed onderhouden. Op sommige huizen een plaatje met wat voor winkel, bedrijf of bewoner er was. De kapper of bakker, garage, slager of Tabac. Soms ook nog wat ijzeren reclamebordjes op de muren. Verder kale muren, geen gordijntjes, tafels, speelgoed of andere attributen welke een relatie hebben met bewoning.

Een onderhouden ruïne. Paar straten, paar verwoeste karkassen van volledig bruin verroeste wagens, een garage met meer wagens en een paar fietsen. Eigenlijk zijn dat alle tekenen dat hier ooit mensen hebben gewoond. Dat er gewerkt is, dat er auto’s door de hoofdstraat reden, er mensen boodschappen deden. Of dat er ook kinderen speelde op de straten. Met je ogen een beetje dicht en wat voorstellingsvermogen kan je de activiteiten in het dorpje zoals het was nog zien. Op de straten lopen de bezoekers, veelal stil, zachtjes pratende of gewoon zwijgend rond.

De kerk is nog redelijk in de oude staat, het dak ontbreekt, alle beelden zijn weg maar de ruimte is nog zoals die was. De nissen, het middenschip, de plaats van het altaar. Hier op deze plaats zijn alle vrouwen en kinderen van het dorp bij elkaar gebracht om te worden vermoord. De mannen zijn direct gedood, en naar een massagraf gebracht. Daar is nu een kerkhof, met graven voor de geïdentificeerde en onbekende slachtoffers. Een monument met namen en gebruiksvoorwerpen welke gevonden zijn. Een dorp uitgemoord door de terugtrekkende SS-troepen in mei 1944. De reden onbekend, gewoon een daad stellen of wellicht iets anders. De schuldigen, door het ontbreken van een goed recht systeem en naoorlogse politiek, ontkomen of nooit veroordeeld.

De ingang van het dorp is een museum. Te veel informatie, chaotisch vrijwel alleen Franse teksten en alleen over de tweede wereldoorlog. Het dorp in deze staat houden is de herinnering levend houden aan de zinloosheid van dit soort geweld in de tweede wereldoorlog, op deze plaats. Een heel dorp, al zijn bewoners in een dag uitgemoord – 684 mensen. Wellicht ook voor alle andere plaatsen in de wereld waar bewoners worden vermoord. Een gemiste kans, maar dit monument is indrukwekkend en zegt meer als een gewoon monument. Een leeg, verwoest dorp.

Na ons bezoek aan Oradour-sur-Glane rijden we door naar Montignac. Prachtige rustige wegen, zonnetje erbij, door de heuvels en bossen. Een camping op loopafstand van dit toeristische dorpje is het plan. En zodra we de woon hut op wieltjes op deze nieuwe plekje hebben gezet lopen we naar het stadje, een riviertje, oude brug, winkelstraatje met terrassen en restaurants. Na twee overnachtingen bij de boer op zijn parkeerplaats en twee overnachtingen op een camping in het veld (waarvan een dag volledig in de regen) zijn we weer onder de mensen.

We kijken vanachter ons eerste drankje naar de drukte en beseffen dat we dit de afgelopen dagen toch wel gemist hebben. Het agrarische gebied met zijn vrijwel uitgestorven dorpjes, geblindeerde ramen en alleen een supermarche aan de rand is niet wat we zoeken op vakantie. Mensen, cultuur of echte wildernis zijn mooi, maar de leegte hier is gewoon te saai.